SSL Nedir? SSL Sertifikası Ne İşe Yarar?

SSL (Secure Sockets Layer), istemci (tarayıcı) ile web sunucusu arasındaki veri iletişimini şifreleyen bir güvenlik protokolüdür. Günümüzde SSL terimi teknik olarak yerini TLS (Transport Layer Security) protokolüne bırakmış olsa da, genel kullanımda hâlâ “SSL” ifadesi yaygındır. Bu teknoloji sayesinde kullanıcıların tarayıcı üzerinden gönderdiği veriler (örneğin şifreler, kredi kartı bilgileri veya kişisel veriler) şifrelenir ve üçüncü kişiler tarafından okunamaz hale gelir.

SSL protokolü üç temel güvenlik ilkesine dayanır:

• Veri gizliliği, gönderilen verilerin yalnızca hedef sunucu tarafından çözülebilmesini sağlar.
• Kimlik doğrulama, web sitesinin gerçekten iddia ettiği kurum veya kişiye ait olduğunu garanti eder.
• Veri bütünlüğü ise gönderilen bilginin aktarım sırasında değiştirilmediğini doğrular.

Günümüzde SSL sertifikası olmayan bir web sitesi, modern tarayıcılar tarafından “güvenli değil” şeklinde işaretlenir. Bu durum kullanıcı güvenini zedeler, ziyaretçi kaybına neden olur ve arama motoru sıralamalarında olumsuz etki yaratır. Arama motorları HTTPS kullanan sitelere küçük de olsa bir sıralama avantajı tanımaktadır.

SSL/TLS Nasıl Çalışır?

Bir SSL bağlantısı, “TLS Handshake” adı verilen güvenli bir el sıkışma süreciyle başlar. Bu aşamada tarayıcı, web sunucusuna bağlanır ve sertifikanın geçerli olup olmadığını kontrol eder. Sertifikanın geçerliliği doğrulandıktan sonra tarayıcı ve sunucu arasında güvenli bir kanal oluşturulur.

Bu süreç özetle şu adımlarla işler:

1. Tarayıcı, sunucudan sertifikayı ister.
2. Sunucu, SSL sertifikasını tarayıcıya gönderir.
3. Tarayıcı, sertifikayı kontrol eder; sertifika geçerliyse sunucu ile güvenli bir anahtar üzerinde anlaşır.
4. Tarayıcı ve sunucu arasında oluşturulan bu simetrik anahtar sayesinde, tüm veri trafiği şifrelenmiş biçimde iletilir.

Bu süreç, kullanıcı verilerinin dış müdahalelere karşı korunmasını sağlar ve her bağlantı için benzersiz bir güvenlik anahtarı oluşturur.

SSL Sertifika Türleri ve Hangi Duruma Uygun?

Sertifikalar, doğrulama düzeyi ve kapsamına göre farklı türlere ayrılır. Doğru sertifika türünü seçmek, hem güvenlik hem de performans açısından önemlidir.

1. Domain Doğrulamalı (DV) SSL: En temel sertifika türüdür. Sertifika otoritesi yalnızca alan adının kontrolünün sizde olduğunu doğrular. Bloglar, kişisel siteler ve küçük işletmeler için uygundur.
2. Kurumsal / Organizasyon Doğrulamalı (OV) SSL: Sertifika otoritesi, hem alan adının hem de kurum bilgilerinin doğruluğunu teyit eder. Şirket web siteleri için tercih edilir.
3. Genişletilmiş Doğrulamalı (EV) SSL: En yüksek doğrulama seviyesine sahiptir. Sertifika otoritesi, kurumun yasal varlığını detaylı biçimde doğrular. Bankalar, e-ticaret siteleri ve finans kuruluşları tarafından tercih edilir.
4. Wildcard SSL: Bir alan adının tüm alt alan adlarını kapsar. Örneğin *.siteadi.com şeklinde bir sertifika, blog.siteadi.com veya mail.siteadi.com gibi tüm alt alanlarda geçerlidir.
5. Multi-Domain (SAN) SSL: Birden fazla farklı alan adını tek sertifika altında toplar. Birden çok projeye sahip firmalar için avantajlıdır.

SSL Sertifikası Nasıl Alınır ve Kurulur?

Bir web sitesine SSL sertifikası yüklemek, birkaç temel adımdan oluşur. Sertifika türüne ve sunucu yapısına göre teknik ayrıntılar değişse de genel süreç benzerdir.

1. Sertifika seçimi ve temini: İhtiyacınıza uygun SSL sertifikasını belirleyin. Ücretli sertifikalar daha gelişmiş doğrulama ve garanti sunarken, Let’s Encrypt gibi ücretsiz çözümler temel güvenlik için yeterlidir.
2. CSR (Certificate Signing Request) oluşturma: Sertifika talebinde bulunmadan önce sunucunuz üzerinden bir CSR dosyası oluşturmalısınız. Bu dosya, sertifika otoritesine gönderilir ve sizin alan adınızla ilişkilendirilir.
3. Doğrulama süreci: Sertifika otoritesi, alan adının size ait olduğunu doğrular. Bu işlem genellikle DNS kaydı ekleme, e-posta onayı veya dosya yükleme yöntemiyle yapılır.
4. Sertifikanın kurulumu: Doğrulama tamamlandıktan sonra, size sertifika dosyaları gönderilir. Bu dosyaları web sunucunuza yüklemeniz gerekir. Apache, Nginx, IIS gibi sunucular için yapılandırma yöntemleri farklıdır.
5. HTTPS yönlendirmesi: Sertifika kurulduktan sonra tüm site trafiğini HTTPS protokolüne yönlendirmelisiniz. Bu işlem .htaccess veya sunucu yapılandırma dosyalarıyla yapılabilir.
6. Test ve doğrulama: Kurulumdan sonra SSL bağlantınızı test ederek zincir bütünlüğünü ve güvenlik derecesini kontrol edin. SSL Labs gibi araçlar bu konuda yardımcı olur.
7. Yenileme: SSL sertifikalarının geçerlilik süresi genellikle 1 yıldır. Süresi dolmadan önce yenileme işlemi yapılmazsa site güvenli bağlantı uyarısı verir.

Dikkat Edilmesi Gereken Konular ve Yaygın Hatalar

SSL kurulumunda yapılan küçük hatalar bile güvenliği zayıflatabilir. Dikkat edilmesi gereken başlıca noktalar şunlardır:

• Ara sertifika zinciri eksikliği: Sertifika zincirinin eksik olması tarayıcıların sertifikayı tanımamasına neden olur.
• Karışık içerik (Mixed Content): Sayfadaki bazı öğeler (örneğin resim veya JavaScript dosyaları) HTTP üzerinden yüklendiğinde site “tamamen güvenli” görünmez.
• Sertifika süresi dolmuş olması: Geçerliliği bitmiş sertifikalar güvenlik uyarısına yol açar.
• Eski TLS sürümleri: TLS 1.0 veya 1.1 gibi eski sürümler devre dışı bırakılmalı; TLS 1.3 kullanılmalıdır.
• HSTS kullanımı: HTTP Strict Transport Security başlığı ile tarayıcılara sitenize yalnızca HTTPS üzerinden bağlanmaları gerektiği bildirilmelidir.
• Özel anahtar güvenliği: Private key, üçüncü kişilerle paylaşılmamalı ve güvenli biçimde saklanmalıdır.
• Şifreleme ayarları: Güvenli şifreleme paketleri (cipher suites) ve Perfect Forward Secrecy (PFS) özellikleri aktif hale getirilmelidir.

Sonuç olarak SSL sertifikası, bir web sitesinin güvenliğinin temel taşlarından biridir. Sadece kullanıcı verilerini korumakla kalmaz, marka güvenilirliğini artırır ve arama motoru sıralamalarında avantaj sağlar.

E-ticaret siteleri, kurumsal web sayfaları ve hatta kişisel bloglar dahil olmak üzere her web sitesinin HTTPS protokolüyle korunması artık bir standart haline gelmiştir.

Düzenli sertifika yenilemeleri, güvenli sunucu yapılandırmaları ve modern TLS protokollerinin kullanımıyla, web siteniz hem ziyaretçiler hem de arama motorları gözünde güvenli bir konumda olacaktır.