Ebıtda Nedir ve Nasıl Hesaplanır?

Finansal bir terim olan EBITDA, İngilizce, “Earnings Before Interest, Tax, Depreciation and Amortization” kelimelerinin baş harflerinden oluşmuştur. Kelime olarak tercüme edildiğinde;

• Earings= Kazançlar
• Interest= Faiz
• Tax= Vergi (Tax yerine bazen Taxes=vergiler ya da Taxation=vergi ödemeleri, şeklinde de kullanıldığı versiyonları vardır)
• Depreciation= Amortisman
• Amortization= Maddi olmayan duran varlıkların amortismanı olarak, Türkçeye çevrilebilir.

Türkçe olarak FAVÖK şeklinde de kullanılır. FAVÖK açılımı ise, “Faiz, Amortisman ve Vergi Öncesi Kar” şeklindedir. Ayrıca FAVÖK’ün, VAFÖK şeklinde farklı olarak kullanımı da bulunur. Ancak bu üç kavramın hepsi aynı anlama gelir.

Bir şirketin finansal performansını gösteren EBITDA, şirketlerin kazanç potansiyellerini tespit etmek için kullanılır. Son yıllarda finans alanında sıklıkla kullanılmasının en büyük nedenleri arasında;

1. Ülkeler yanı sıra sektörler arasında ortaya çıkan vergilendirme farklılıklarını ortadan kaldırması,
2. Muhasebe politika ve uygulamalarından kaynaklana farklılıkları ortadan kaldırması,
3. Şirketlerin finansal yapılarını uluslararası bir değerleme ölçütüne dönüştürmesi, sayılabilir.

EBITDA ile şirketlerin ana faaliyetlerinden elde edilen kar görülür. Bu sayede analistler, şirkete yatırım yapılıp yapılmayacağı konusunda daha net kararlar verebilirler. Çünkü EBITDA hesaplanırken, şirketin ana faaliyet alanı dışında diğer faaliyetlerinden elde ettiği kar hesaplardan ayrılır.

EBITDA Nasıl Hesaplanır?

EBITDA hesabı, gelir tablosunda yer alan şirketin ana faaliyet karına, amortisman giderlerinin eklenmesi eklinde gerçekleştirilir.

EBITDA = Net Faaliyet Karı/Zararı + Amortisman Giderleri

Yüksek EBITDA değeri, şirketler için olumlu sonucu gösterir. EBITA değeri iki şekilde ortaya çıkar;

• Pozitif EBITDA= Şirketlerin faiz, vergi ve amortismandan önce karda olduğunu
• Negatif EBITDA= şirketlerin faiz, vergi ve amortismandan önce zararda olduğunu, işaret eder.

Pozitif EBITDA, şirketin nakit olarak gelir elde ettiğini ifade eder. Ancak bu gösterge, tek başına yorum yapmak ya da fikir elde etmek için yeterli değildir. Negatif durumda ise şirketlerin karılığında ve para akışında sorun yaşadığı şeklinde yorumlanabilir.

Örnek EBITDA hesaplama;

EBITDA= Dönem Net Kar veya Zararı + Ödenecek Vergi + Faiz Giderleri veya Gelirleri + Kur Farkından Oluşan Giderler veya Gelirler + Amortisman ve Yıpranma Payı

EBITDA = Net Income +/- Interest + Taxes + Depreciation + Amortization expenses

Net Kar: 80.000 $

Faiz: 15.000 $

Vergi: 5.000 $

Amortisman: 20.000 $

Bu rakamları formüle yerleştirelim;

EBITDA = 80.000 + 15.000 + 5.000 + 20.000 = 120.000 $ şeklinde elde edilir.

EBITDA Hesaplarken Nelere Dikkat Edilmesi Gerekir?

EBITDA değeri hesaplanırken dikkat edilmesi gereken huşuları şu şekilde sıralayabiliriz;

• Gelir tablosunda yer alan “diğer faaliyetlerden olağan gelir ve karlar” altındaki hesaplar incelenmelidir. Burada şirketin ana faaliyet alanı ile ilgili olup olmadığı belirlenmelidir.
• İştiraklerden elde edilen temettü gelirleri, ana faaliyet ile ilgili değildir. Bu sebeple bu gelirleri dönem net kar/zarardan çıkartmak gerekir.
• Kur farkı ve gelirleri şirketlerin ana faaliyet alanından elde dildi ise, EBITDA hesabında dikkate alınır. Ancak farklı durumlar sebebi ile ortaya çıktıysa hesaplamada dikkate alınmamalıdır. Mesela; devalüasyon sebebi ile ortaya çıkan kur farkı EBITDA hesabında dikkate alınmamalıdır.
• Dönem vergisi, ertelenmiş vergi geliri ya da gideri, dönem karının vergi ve diğer yasal yükümlülükleri karşılığı yanı sıra ertelenmiş vergi geliri ve gideri de EBITDA hesabında dikkate alınmaması gerekir. Ancak dönemin net kar / zararı hesaplanırken eksiltilen ödenecek vergileri bu tutara eklemeliyiz.
• EBITDA hesabı yapılırken kıdem tazminatına ait olan finansman giderleri de dönem kar/zarara eklenmesi gerekir.

EBITDA’nın Dezavantajları Nelerdir?

• Bu gösterge, genel kabul gören muhasebe standartlarına göre hesaplanan bir değer değildir.
• Firmadan firmaya olduğu kadar hesaplayan kişiye göre de değişiklik gösterebilir.
• Şirketler eğer vergi, vaiz veya amortisman hesaplaması sırasında bir önceki rapor dönemine göre farklılık yapmış ise bu değerin sonucu yanlış çıkar.
• Karlılık sonucunu ölçümlemek için iyi bir değer olmasına rağmen, nakit akışını çok iyi şekilde değerlendirmez.
• İşletme sermayesi finansmanı için gereken olan nakdi ve eski ekipman değiştirilmesi hesapları, EBITDA hesaplamasına dahil edilmez. Ancak bu önemli bir konudur

Şirketlerde EBITDA hesaplamaları karşılaştırılırken raporda yer alan dipnotlarda da mutlaka bakılmalıdır.

EBITDA’nın Avantajları Nelerdir?

• Bu finansal gösterge karlılık ve verimlilik ölçütü olarak kullanılır.
• İşletmelerin karlılık farklılıklarını kıyaslamak açısından avantaj sağlar.
• Güvenilir bir değerlendirme yapma açısından bir avantaj sağlar.

Genel olarak EBITDA, önemli varlıklara sahip olan büyük ölçekli şirketler için yarar sağlayan bir gösterge olur. Ama ciddi anlamda sermaye gerektirmeyen varlıklarsa sahip olan ve kredisi olmayan şirketler için ise fayda sağlamayacaktır.